Başkan Bayraktar, Şubat Ayı Üretici Market Fiyatları
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, şubat ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri yaptığı yazılı basın açıklamasında değerlendirdi.
Bayraktar, şubat ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 251,6 ile elmada görüldüğünü belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Elmadaki fiyat artışını yüzde 229 ile kuru üzüm, yüzde 218,7 ile limon, yüzde 216,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 180,8 ile kuru incir, yüzde 176,3 ile pırasa, yüzde 159,7 ile marul, yüzde 159,6 ile ıspanak, yüzde 150,7 ile maydanoz takip etti.
Elma 3,5 kat, kuru üzüm 3,3 kat, limon ve kırmızı mercimek 3,2 kat, kuru incir ve pırasa 2,8 kat, marul ve ıspanak 2,6 kat ve maydanoz ise 2,5 kat fazlaya markette satıldı.
Üreticide 5 lira olan elma 17 lira 58 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 82 lira 24 kuruşa, 5 lira 25 kuruş olan limon 16 lira 73 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 43 lira 86 kuruşa tüketiciye satıldı.”
Market Fiyatları
“Şubat ayında markette 41 ürünün 31'inde fiyat artışı, 10'unda fiyat azalışı görüldü.
Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 29,4 ile domates oldu. Domatesteki fiyat artışını yüzde 28 ile karnabahar, yüzde 21,8 ile lahana, yüzde 20,4 ile dana eti, yüzde 17,7 ile patlıcan takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 15,3 ile ıspanak oldu. Ispanaktaki fiyat düşüşünü yüzde 6,2 ile yeşil mercimek, yüzde 6,0 ile limon, yüzde 2,7 ile mısırözü yağı izledi.”
Üretici Fiyatları
“Şubat ayında üreticide 33 ürününün 19'unda fiyat artışı olurken, 5'inde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı.
Şubat ayında üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 22,5 ile patates oldu. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 12,5 ile limon, yüzde 8,7 ile lahana, yüzde 6,3 ile maydanoz, yüzde 5,5 ile ıspanak izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 68,9 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 67,6 ile kuru soğan, yüzde 57,5 ile karnabahar, yüzde 54,3 ile domates, yüzde 47,8 ile portakal, yüzde 47,4 ile kabak takip etti.”
Fiyat Değişimlerinin Sebepleri
“Üreticide patlıcan, domates, kabak ve salatalıkta havaların soğuk gitmesi nedeniyle arzdaki azalma fiyatları yükseltti.
Kuru soğanda depodaki ürünlerin azalması ve yeni ürün hasadının başlamamış olması fiyatları artırdı.
Portakal, karnabahar, havuç ve pırasada hasadın sonuna gelindiğinden arzdaki azalmadan kaynaklı fiyat yükselişi oldu.
Arz ve talepteki değişim et fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Patates, limon, beyaz lahana, maydanoz ve ıspanakta arzdaki artışla birlikte ürünlerin fiyatları düştü.”
Şubat Ayı Aylık ve Yıllık Girdi Fiyatlarındaki Değişim
“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre şubat ayında, ocak ayına göre, üre gübresi yüzde 10,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 4,5, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 3,8, amonyum sülfat gübresi yüzde 2,2 ve DAP gübresi yüzde 2,1 düştü.
Geçen yılın şubat ayına göre ise son bir yılda, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 71,2, DAP gübresi yüzde 44,5, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 42,4, üre gübresi yüzde 14,9 ve amonyum sülfat gübresi ise yüzde 1 oranında arttı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 11,5 düştü, son bir yıla göre ise yüzde 38,7 oranında arttı. Besi yemi şubat ayında ocak ayına göre yüzde 0,9, süt yemi yüzde 2,7, son bir yılda besi yemi yüzde 59,5, süt yemi ise yüzde 60,7 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 23,9 oranında arttı.
Gübre fiyatlarında son dört aydır düşüş yaşanmaya devam ediyor. Üretim sezonunda çeşidine göre yüzde 400'leri aşan fiyat artışları, gübre kullanımının azalması ve geçen yıla göre baz yılı etkisiyle yıllık artış yüzde 1 ile yüzde 71,2 aralığında kaldı. Üretim maliyetlerinin düşürülebilmesi için gübre fiyatlarının tekrar artmamasına yönelik tedbirler alınmalıdır. Üreticimiz, verim ve kalite unsuru olan gübreye erişimde sorun yaşamamalıdır.
Ürün maliyetinin artmaması, üreticinin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul seviyelerde tutulması gerekmektedir.”
GİRDİ FİYATLARI Şubat 2022 27 Ocak 2023 27 Şubat
2023 Şubat 2023-
Ocak 2023
değişim (%) Şubat 2023-
Şubat 2022
değişim (%)
Gübreler (TL/Ton)
A.Sülfat %21 6.350 6.560 6.415 -2,2 1,0
A.Nitrat %26 5.430 8.040 7.734 -3,8 42,4
ÜRE 9.300 11.940 10.682 -10,5 14,9
DAP 10.600 15.650 15.319 -2,1 44,5
20.20.0 6.280 11.260 10.753 -4,5 71,2
Mazot (TL/Litre) 15,14 23,72 21,00 -11,5 38,7
Yemler
Besi yemi (TL/ton) 4327
6.845 6903 0,9 59,5
Süt yemi (TL/ton) 4662 7.293 7493 2,7 60,7
Zirai ilaçlar
Deltametrin EC 25g/L) 200 440 490 11,3 145,0
Elektrik (krş/kwh) 202,8 251,2 251,2 0,0 23,9
Seçilmiş Ürünlerde Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg)
ÜRÜNLER
Üretici Hal Pazar Market Hal/Üretici Pazar/Üretici Market/Üretici
Fiyatı (TL/Kg) Fiyatı (TL/Kg) Fiyatı (TL/Kg) Fiyatı (TL/Kg) Fiyat Farkı (Yüzde) Fiyat Farkı (Yüzde) Fiyat Farkı (Yüzde)
Elma 5,00 12,95 14,67 17,58 159,00 193,33 251,6
Kuru Üzüm 25,00 70,00 82,24 180,00 229,0
Limon 5,25 10,95 13,33 16,73 108,57 153,97 218,7
Kırmızı Mercimek 13,84 20,00 26,00 43,86 87,86 216,9
Kuru İncir 55,00 70,00 154,42 180,8
Pırasa 5,50 7,81 12,75 15,20 42,05 131,82 176,3
Marul (adet) 5,96 8,55 11,67 15,49 43,35 95,61 159,7
Ispanak 6,14 8,25 12,75 15,94 34,30 107,56 159,6
Maydanoz (adet) 2,40 2,88 4,58 6,02 20,00 90,97 150,7
Karnabahar 8,33 8,95 14,50 17,88 7,40 74,00 114,5
Nohut 19,75 28,00 32,50 42,32 64,56 114,3
Mandalina 10,75 14,60 17,80 22,63 35,81 65,58 110,5
Sivri Biber 11,88 19,65 19,83 24,79 65,47 67,02 108,7
Havuç 8,00 9,85 13,83 16,69 23,13 72,92 108,6
Yeşil mercimek 18,20 26,00 29,00 37,96 59,34 108,6
Patates 5,81 8,79 10,50 11,61 51,29 80,72 99,7
Kabak 13,75 20,60 22,00 27,17 49,82 60,00 97,6
Beyaz Lahana 3,54 4,10 5,60 6,92 15,76 58,12 95,5
Portakal 8,50 11,30 12,70 16,43 32,94 49,41 93,3
Kuru Fasulye 24,00 29,00 32,50 46,27 35,42 92,8
Salatalık 15,13 21,50 22,25 28,56 42,15 47,11 88,8
Yeşil Soğan (demet) 8,50 10,30 12,92 15,13 21,18 51,96 78,0
Kuru Kayısı 100,00 200,00 169,74 69,7
Patlıcan 21,75 29,10 29,83 35,44 33,79 37,16 63,0
Antep Fıstığı 195,00 300,00 305,47 56,7
Domates 19,88 24,50 25,42 30,93 23,27 27,88 55,6
Pirinç 23,70 25,00 29,00 36,88 22,36 55,6
Fındık (iç) 125,00 180,00 176,39 41,1
Kuru Soğan 11,83 12,50 12,58 15,68 5,66 6,37 32,6
Zeytinyağı 85,60 121,89
Yumurta 1,98 2,64 2,90
Dana Eti 165,36 237,78
Kuzu Eti 156,89 249,69
Beyaz peynir 142,36
Kaşar peyniri 183,31
Yoğurt 34,63
Tereyağı 195,21
Mısırözü yağı 54,45
Ayçiçek yağı 47,03
Tavuk Eti 60,48
Toz şeker 28,72
Not 1: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta üretici fiyatları Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir. Yumurta fiyatları aylık ortalama fiyat şeklinde alınmıştır.
Not 2: Hatay, Kahramanmaraş ve Gaziantep illerinden hayvansal ürün fiyatları ve zeytinyağı fiyatı alınamamıştır.
Seçilmiş ürünlerde market fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:
MARKET 30 Ocak 2023 28 Şubat 2023 30 Ocak 2023/
28 Şubat 2023
ÜRÜNLER Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) Değişim (Yüzde)
Domates 23,91 30,93 29,4
Karnabahar 13,96 17,88 28,0
Lahana 5,68 6,92 21,8
Dana Eti 197,43 237,78 20,4
Patlıcan 30,11 35,44 17,7
Kuru Soğan 13,68 15,68 14,6
Kuzu Eti 218,51 249,69 14,3
Havuç 14,66 16,69 13,9
Salatalık 25,11 28,56 13,7
Kuru Üzüm 72,51 82,24 13,4
Maydanoz (adet) 5,35 6,02 12,5
Mandalina 20,19 22,63 12,1
Yumurta 2,63 2,90 10,3
Kuru İncir 142,47 154,42 8,4
Kabak 25,56 27,17 6,3
Yoğurt 32,66 34,63 6,0
Pırasa 14,34 15,20 6,0
Kaşar peyniri 172,99 183,31 6,0
Beyaz peynir 135,04 142,36 5,4
Nohut 40,36 42,32 4,9
Portakal 15,90 16,43 3,4
Yeşil Soğan (kg) 14,73 15,13 2,7
Antep Fıstığı 297,96 305,47 2,5
Tereyağ 190,52 195,21 2,5
Kuru Kayısı 166,08 169,74 2,2
Sivri Biber 24,34 24,79 1,8
Pirinç 36,41 36,88 1,3
Elma 17,42 17,58 1,0
Ayçiçek yağı 46,75 47,03 1,0
Zeytinyağı 121,36 121,89 0,4
Fındık (iç) 175,96 176,39 0,2
Tavuk Eti 60,52 60,48 -0,1
Kuru Fasulye 46,48 46,27 -0,5
Patates 11,73 11,61 -1,1
Kırmızı Mercimek 44,79 43,86 -2,1
Toz şeker 29,36 28,72 -2,2
Marul (adet) 15,88 15,49 -2,5
Mısırözü yağı 55,95 54,45 -2,7
Limon 17,80 16,73 -6,0
Yeşil Mercimek 40,45 37,96 -6,2
Ispanak 18,83 15,94 -15,3
Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:
ÜRETİCİ 30 Ocak 2023 28 Şubat 2023 30 Ocak 2023/
28 Şubat 2023
ÜRÜNLER Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg) Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg) Değişim (Yüzde)
Patlıcan 12,88 21,75 68,9
Kuru Soğan 7,06 11,83 67,6
Karnabahar 5,29 8,33 57,5
Domates 12,88 19,88 54,3
Portakal 5,75 8,50 47,8
Kabak 9,33 13,75 47,4
Salatalık 10,75 15,13 40,7
Havuç 6,00 8,00 33,3
Dana Karkas 131,44 165,36 25,8
Sivri Biber 9,50 11,88 25,0
Pırasa 4,50 5,50 22,2
Kuzu Karkas 132,65 156,89 18,3
Marul (adet) 5,14 5,96 16,0
Yeşil Soğan (kg) 7,67 8,50 10,8
Antep Fıstığı 180,00 195,00 8,3
Yumurta 1,83 1,98 8,2
Kuru Kayısı 95,00 100,00 5,3
Mandalina 10,50 10,75 2,4
Zeytinyağı 84,50 85,60 1,3
Elma 5,00 5,00 0,0
Kuru Fasulye 24,00 24,00 0,0
Nohut 19,75 19,75 0,0
Kırmızı Mercimek 13,84 13,84 0,0
Yeşil Mercimek 18,20 18,20 0,0
Pirinç 23,70 23,70 0,0
Kuru Üzüm 25,00 25,00 0,0
Kuru İncir 55,00 55,00 0,0
Fındık (iç) 125,00 125,00 0,0
Ispanak 6,50 6,14 -5,5
Maydanoz (adet) 2,56 2,40 -6,3
B. Lahana 3,88 3,54 -8,7
Limon 6,00 5,25 -12,5
Patates 7,50 5,81 -22,5